Przełączniki to urządzenia codziennego użytku szeroko stosowane w życiu codziennym.
W tym artykule dowiesz się m.in.:
- Do czego służą.
- Jak działają.
- Jakie są ich rodzaje.
- Co ułatwia wybór odpowiedniego przełącznika.
Do czego służą przełączniki?
Przełączniki to specjalny rodzaj łączników elektrycznych. Ich zadanie stanowi włączanie lub wyłączanie prądu w jedno- bądź wielobiegunowym obwodzie elektrycznym. Najprostszym i znanym każdemu z nas przykładem przełącznika jest ten, którego używamy codziennie w domu czy w pracy, zapalając lub gasząc światło w pomieszczeniu.
Podstawową funkcją każdego przełącznika jest przestawienie, czyli przemieszczenie styków ruchomych z jednego połączenia granicznego na drugie. Najprostsze ustawić można w dwóch pozycjach: pierwsza (tradycyjnie oznaczana cyfrą 1) odpowiada otwarciu obwodu (przepływ prądu), druga (cyfra 0) – jego zamknięciu (braku napięcia).
Istnieją przełączniki o bardziej skomplikowanej budowie, których przestawienie możliwe jest dla więcej niż jednej funkcji. Warto także znać różnicę pomiędzy przełącznikami a przyciskami. Podczas gdy te pierwsze działają poprzez trwałą zmianę położenia styków, drugie działają tylko tak długo, jak są naciskane.
Podział i rodzaje przełączników
Łączniki elektryczne dzieli się według różnych kryteriów, np. ze względu na rodzaj prądu w torze głównym (stały, przemienny lub oba), wartość napięcia (nisko- lub wysokonapięciowe) czy funkcjonalność sterowniczą (główne, pomocnicze). Popularnymi na rynku rodzajami są m.in. przełączniki:
- Przyciskane (lub wciskane) – np. standardowe, klawiaturowe, drzwiowe, wyciągane, czujnikowe.
- Obrotowe – najczęściej montowane w panelach sterowniczych, służące do łatwego trybu zmiany ich pracy. Proste modele posiadają 1 lub 2 pozycje, bardziej zaawansowane – od kilku do kilkunastu.
- Dźwigniowe (lub dźwigienkowe) – służące do włączania lub wyłączania torów prądów, najczęściej w kształcie dźwigni lub joysticka w pionowej albo poziomej pozycji.
- Suwakowe – dwu- (pracujące w konfiguracji SPDT lub DPDT) lub trzypozycyjne o różnym sposobie montażu; używa się ich np. w konsoletach mikserskich.
- Kołyskowe – z elementem wciskanym w kształcie kołyski (przykładem jest typowy przełącznik zasilania w listwie zasilającej).
- Mikroprzełączniki – wykorzystywane w modułach z ograniczonym miejscem czy płytkach PCB.
- Krzywkowe – z pokrętłem, pozwalające sterować przepływem prądu w kilku obwodach.
- Tablicowe – typu suwakowego, wykorzystywane do sterowania i zmiany aktualnego stanu w urządzeniach elektronicznych.
- Krańcowe – działające automatycznie i wykrywające położenie oraz ruch, dzięki czemu znajdują zastosowanie np. w bramach, silnikach czy na taśmach produkcyjnych.
Wachlarz zastosowań tego typu elementów jest niezwykle szeroki, podobnie jak wybór przełączników w sklepach elektronicznych. Korzystając z oferty online, warto skorzystać z wyszukiwarki z filtrami lub – jeżeli to możliwe – zadać pytanie na czacie. Może to znacząco przyspieszyć i ułatwić podjęcie właściwej decyzji.
