Środki trwałe to fizyczny majątek przedsiębiorstwa. Są one związane z działalnością niemal każdej firmy. Jak wygląda amortyzacja środków trwałych? Kiedy możemy powiedzieć, że dana rzecz jest środkiem trwałym przedsiębiorstwa? Co trzeba wiedzieć o ewidencji środków trwałych? Zapraszamy do lektury!
Środki trwałe w działalności gospodarczej – czym są?
Jako środki trwałe w ujęciu prawnym rozumiemy przede wszystkim aktywa przedsiębiorstwa, których przewidywany okres użyteczności jest dłuższy niż rok. W praktyce oznacza to, że firma ma zamiar eksploatować daną rzecz przez co najmniej jeden rok kalendarzowy. Oczywiście okres ten jest tylko szacunkowy – podczas użytkowania dany przedmiot może ulec uszkodzeniu, kradzieży lub innym nieprzewidzianym sytuacjom. W tym też okresie możliwa jest sprzedaż środka trwałego.
Kolejnym kryterium, aby móc sklasyfikować dane składniki majątku jako środki trwałe, jest ich całkowita własność lub współwłasność. Przykładowo przedsiębiorstwo, które korzysta z leasingu operacyjnego, którego przedmiotem jest samochód ciężarowy, nie wykazuje go jako swojego środka trwałego. Pojazd ten jest co prawda klasyfikowany jako środek trwały, ale znajduje się w majątku leasingodawcy.
„Środki trwałe powinny posiadać wartość początkową w momencie przyjęcia ich do użytku w przedsiębiorstwie, która będzie większa niż 10 000 złotych. Wycena musi być obiektywna oraz dokonana na podstawie wartości rynkowej danego aktywa. Jeśli zostanie ono w przyszłości usprawnione, to będzie to niosło ze sobą obowiązek jej aktualizacji. Aktywa o mniejszej wartości będą klasyfikowane jako niskocenne środki trwałe” – wyjaśnia specjalista z https://www.aasadlabiznesu.pl/
W przypadku takiej klasyfikacji możliwa również będzie amortyzacja jednorazowa. 2018 rok przyniósł ze sobą podwyższenie jej limitu do kwoty 218 000 złotych. Natomiast obecnie, czyli w 2020 roku limit ten wynosi 219 000 PLN. Amortyzacja jednorazowa w ramach pomocy de minimis możliwa jest na specjalnych zasadach i dotyczy głównie małych podatników oraz podmiotów, które w danym roku rozpoczynają działalność gospodarczą.
Ostatnim warunkiem, który dane aktywa trwałe muszą spełnić, aby sklasyfikowano je jako środki trwałe, jest ich kompletność. Oznacza to, że w momencie przejęcia ich w przedsiębiorstwie są one w pełni sprawne i gotowe do dalszej eksploatacji. Jeśli są niekompletne lub niesprawne, to niezbędne będzie doprowadzenie ich do stanu pełnej użyteczności.
Czym natomiast jest klasyfikacja środków trwałych (KŚT)?Pod tym pojęciem kryje się uporządkowanie firmowych aktywów oraz wprowadzenie ich do odpowiedniej rubryki w bilansie przedsiębiorstwa. KŚT dokonywane jest na podstawie przyporządkowania danego środka trwałego do jednej z 9 grup, które określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2016 roku.
Amortyzacja środków trwałych
Wszystkie przedmioty i nieruchomości zużywają się z biegiem czasu, w związku z czym wymagają coraz większych nakładów inwestycyjnych. Dlatego też środki trwałe podlegają amortyzacji. Pod tym pojęciem kryje się stopniowe zmniejszanie wartości środków trwałych poprzez odpisy amortyzacyjne. Pozwala to przedsiębiorstwu zmniejszyć podstawę opodatkowania oraz kompensuje naturalne zużywanie się danego przedmiotu. Odpisy amortyzacyjne mogą być dokonywane na kilka równych sposobów w zależności od przyjętej polityki podatkowej.
Amortyzacja środków trwałych może przebiegać w sposób:
- liniowy – polega na stałym i równomiernym dokonywaniu odpisów przez cały okres eksploatacji danego składnika;
- progresywny – metoda ta zakłada, że środki trwałe zużywają się znacznie szybciej wraz z ich starzeniem się, dlatego też po jej wybraniu stawki amortyzacyjne będą stopniowo rosły z upływem lat;
- degresywny (metoda malejącego salda) – jest przeciwna do progresywnej. Zakłada ona, że dany środek trwały traci wydajność wraz z upływem lat, dlatego też będzie generować wyższe koszty operacyjne. Stąd też, aby równomiernie rozłożyć firmowe wydatki, to większa część amortyzacji przeprowadzana jest w początkowej fazie użytkowania danego aktywa. Metoda ta przydatna jest szczególnie w firmach, które generują duże nadwyżki finansowe oraz mocno inwestują w swój dalszy rozwój;
- naturalny – polega na przyjęciu, że zużycie zależne jest od ilości przepracowanych godzin. Stąd też odpisy amortyzacyjne dokonywane są w oparciu o czas pracy danego aktywa lub liczbę wytworzonych produktów;
- marży przychodów – amortyzacja zależna jest od osiąganych przychodów netto w danym okresie czasowym;
- szacunkowy – odpisy amortyzacyjne przeprowadzane są na podstawie szacunkowej wartości danego składnika majątkowego w porównaniu do jego wartości z okresu poprzedniego;
- grupowy – stosowana najczęściej w przypadku aktywów o relatywnie małej wartości, polega na łącznym dokonaniu amortyzacji całej grupy środków trwałych o podobnym charakterze.
Odpis podatkowy możne również zostać dokonany jako jednorazowa amortyzacja, jeśli wartość danego składnika majątkowego nie przekracza 10 000 złotych.
Niezależenie od wybranego rodzaju dokonywania odpisów podczas obliczeń warto wspomóc się narzędziem, jakim jest kalkulator amortyzacji. Bierze on pod uwagę przyjętą przez nas metodę księgową oraz umożliwia wprowadzenie wszystkich danych niezbędnych do uzyskania prawidłowej wysokości odpisów.
Ewidencja środków trwałych
„Zgodnie z prawem rachunkowym niezbędne jest prowadzenie dokładnego rejestru, do którego odpowiednich pozycji będą przypisywane poszczególne składniki majątkowe. Inwentaryzacja środków trwałych wymaga skrupulatnego przestrzegania zasad rachunkowości” – podpowiada specjalista z Aasa, która oferuje dofinansowanie dla firm na korzystnych i atrakcyjnych warunkach.
Wszystkie zaksięgowane pozycje muszą zawierać informacje umożliwiające ich późniejszą identyfikację. Dlatego też tak ważne jest nadawanie im niepowtarzalnej liczby porządkowej wraz z datą nabycia oraz przyjęcia do użytku w firmie. Taka czynność musi zostać potwierdzona dokumentem wskazującym nabycie lub wyprodukowanie danego środka trwałego. Wszystkie składniki majątkowe muszą posiadać wartość początkową wraz ze stawką amortyzacyjną, od której dokonywane będą wszystkie odpisy.
Równie ważne jest coroczne aktualizowanie wartości środków trwałych w oparciu o ich amortyzację lub ulepszenie. Jeśli dojdzie do likwidacji środka trwałego, to taki fakt również należy odpowiednio udokumentować.
Składniki majątkowe, których sklasyfikowanie jako środki trwałe jest niemożliwe, muszą zostać wykazane w inny sposób. W tym celu przeprowadzana jest ewidencja wyposażenia firmowego. Jej sporządzenie nie jest konieczne w przypadku rozliczania się na podstawie karty podatkowej.
Sprzedaż środka trwałego
Wystąpienie takiej czynności gospodarczej obarcza przedsiębiorstwo obowiązkiem odpowiedniego jej udokumentowania. Dokonywane jest to na podstawie dokumentu, takiego jak na przykład faktura VAT. Musi on zostać sporządzony poprawnie, gdyż stanowi dowód księgowy. Bardzo często też taka transakcja będzie skutkować obowiązkiem uiszczenia podatku dochodowego.
Likwidacja środka trwałego
W przypadku kradzieży, całkowitego zniszczenia lub zużycia do stopnia, w którym dalsza naprawa jest po prostu nieekonomiczna, musi nastąpić likwidacja środka trwałego. Polega ona na całkowitym wyksięgowaniu danego składnika majątku z bilansu przedsiębiorstwa. Taka czynność musi zostać odpowiednio udokumentowana. Jest to szczególnie ważne podczas kradzieży, kiedy to niezbędny będzie policyjny protokół. Likwidacja środka trwałego przeprowadzona po jego całkowitym umorzeniu nie niesie ze sobą skutków podatkowych.
Prowadzisz własną działalność gospodarczą? Koniecznie zajrzyj tutaj!
